Palliatieve zorg

Vasthouden aan wie je bent

Hij woont alleen, in een groot huis dat hij zelf heeft gebouwd, ergens in een klein West-Brabants dorp. Een lange, vriendelijke man met een zachte uitstraling. Vanaf de eerste keer dat ik zijn huis binnenstap, zie ik overal de sporen van zijn handigheid: een touwtje aan de voordeur, een plankje naast het bed, een verlengkabel keurig langs het plafond. Niets in dit huis lijkt toevallig, alles is doordacht en eigenhandig bevestigd. Zelfs nu, op hoge leeftijd, blijft hij sleutelen en knutselen in de schuur achter zijn huis. Zijn zelfstandigheid is zijn grootste goed.

Ik voel me thuis in deze omgeving. Misschien komt het door mijn jarenlange ervaring in de ouderenzorg in West-Brabant, of misschien is het de warmte en vertrouwdheid die deze streek met zich meebrengt. Er zit een bepaalde nostalgie in de manier waarop deze man zijn leven heeft ingericht, een herkenning van waarden en gewoontes die me dierbaar zijn. Het doet me denken aan vroegere tijden, aan de mensen die ik door de jaren heen heb mogen
begeleiden.

Praten over het einde? Nee, dat liever niet. ''Ik kan ook gewoon naar bed gaan en niet meer wakker worden, toch? ''Het is een mogelijkheid, maar waarschijnlijker is een proces van geleidelijke achteruitgang.'' ''Oh'' zegt hij dan. Nou, daar hebben we het dan nog maar niet over. Nog een chocolaatje trouwens?''

Altijd thee met een grote koek en nog een extra chocolaatje na.

Langzaam veranderen onze gesprekken. Eerst tussen de regels door, later openlijker. Hij wil thuis blijven, tot het einde. Zijn pretoogjes lichten altijd op als hij over zijn kinderen en kleinkinderen praat. Maar dan begint het rommelen in de schuur moeizamer te gaan. Hij wordt sneller moe, de spierkracht verdwijnt, net als de glans in zijn ogen. Lang houdt hij het vol zonder hulp, maar uiteindelijk - na veel uitstellen - mag er thuiszorg komen. Een enorme stap voor een man die zijn hele leven alles zelf heeft gedaan. En dan, alsof hij eindelijk kan loslaten, overlijdt hij binnen een week in zijn eigen huis. Sommige mensen leren je iets over het leven. Anderen leren je iets over sterven. Deze man leerde mij vooral over de kracht van vasthouden aan eigen waarden.

Gerelateerde artikelen